VATE Kovara kulturi nm;20-amnan-2003 Ropordajkerdox-Şukri
Atik
EBE İLHAMİ SERTKAYA ROPORTAJ
‘ZONÊ MIN XEZNA RUHÊ MIN O’
ŞUKRÎ ATÎK- Keremê xo ra ti şikîna
xo bidê naskerdene? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Ez Çewlig ra wa.Dewam ma, girêdayê Azapêrte wa. Namê dewa
ma, Pîrcan o.Ez aca de ama dinya.Domatîya min, mabênê Çewlik, Kanîreş u Pîrcan de vêrde ra.Zaf derg mekerî, min Enstîtuya
malimîye Çewlik de wend, 1970-80 de bîya malim.Min serrê, Dêrsim de, dewa Kirnîge ke girêdayê xozatîya, malimtîye kerde.Dimera
ez nêşkîya welat de biciwîne. Naye kî derg mekerîne, ez di serre koyan de menda u vecîya tewer.1982 ra nata ez xerîbîye
de ra ŞUKRÎ ATÎK- Goreyê zanayê min ni kitabê şîîranê toyê diyîne yo
ÎLHAMÎ SERTKAYA- Hata nika, hawat kitabê min vecîyê.Verde min Tirkî nusna.Min
hîrê kitabê helbestan û ju(yew) roman ebe tirkî, ju broşur ebe Yunankî,(çi ke ez aca de di serrî menda),ju kitabê helbestan
ebe kurdî, di kitabê helbestan kî ebe kirmanckî (zazakî) nusnê.Ebe kirmanckî no kitabê min ê didîne wo.Yanê min tirkî endî
senik (kemî) kerd û ez nêwazena zaf ebe tirkî bunusnî. ŞUKRÎ ATÎK- To ziwanê nustîşî qey
çarna (tada) gelo? ÎLAMÎ SERTKAYA- Zonê tirkî, zonê(zwanê) min min ra girot bî.Tirkî tarix,edebîyat
û kamîya min, rastîya min min ra girot bî.Çi ke, karê Tirkî, asîmîle bî.Ma zaf kî asîmîle kerdî.Ez dismenê tirkî nîya, hama
tirkî bîyo sebebê asîmîlasyonê min.Ebe zonê tirkî, wazenê ke ma serê hardî ra vindî bikerê.Coka min înkarê xo, zerê xo ra,
mêjuyê xo ra vet û ez resta rastîya xo.Na rastîye kî zon o.Çı ke zon, rengê edebîyatî ,kulturî, tariqe û kamiye wa.Zon
ke vindî bo, çîyê de ma nêmaneno.Ez naye çiqas vacîneke bêzar nêbena.Yanê a roce ra nata, ez ebe zonê xo nusnena. ŞUKRÎ
ATÎK- Goreyê to kamcîna ziwan wes o? ÎLHAMÎ SEERTKAYA-
Olwazo delal, ti se vana?waxto ke min ebe zonê xo dest bi wendene û nusnene kerd, a waxt tewr min vîr ra nêsono.se ke doman
mawa xora ebe serran cîya bîyo, sewî mendo û rocê rastê mawa xo bîyohenî bî., Ez na hîsa zerê xo neskîna sima rê qal bikerîne.Çend
dılopê hêstirî çimê min de nê, zerê min de rişîya.Ez bese kena zonêde bîn bimusîne, ez bese kena ma vacime Franskî,
Flamankî qesî bikerîne hama ez tama hîsê înan nêciwîna.Ebe zonê xo qesî kerdene, hêrs bîyene, yarenîye kerdene, herdîyene
tama xo esta. A tame ez qet zonanê bînan de nêskîna bigêrîne.Tama her zonî,wayîrê zonî hîs keno.Çewlik de vatêne “ Lîya
willay ti gêc î, de so kar xwi bik!”, Dersim de vatêne “ n(ê)ero ti boma!?” .De haydê ma nê qeseyan biçarnime
tirkî ya kî îngîlizkî, şima a tame nêvênenê, manaya xo, giranîya xo,yarenîya xo zaf nêna fam kerdene.Ala ju şanike
zonê ma de biçarnime tirkî ya kî franskî, şima a tame nêvênenê, nêşkînê honday bihuyê.Cayê helbeste bêşik taybetî
yo.Her qeseykerdene helbeste nîya. Seba helbestnusnayene şima gereke çekuyan weçînê, mana bidêne ci û bikerê qalib.helbeste,
goreyê min xemilnayena zonî ya.helbesta ke zonê made ama nusnayene, eke şima biçarnê zonê de bîn, tama xo şenik
bena, ya kî bêtam bena. Coka min ju helbesta xode nîya vatbî: “Ez ke merda, serê kemera mezela
min de çekuyê zazakî binusnê Bawer bikerê ez zaf şa bena binê hardî de Sarê
min verba huyayîşê domanan biçarnê..” Zonê min xezina ruhê min o. Min va, zonê her kesî, her kesî
ra weş o, zonê min kî min re wes o. ŞUKRÎ ATÎK- Seba demê ameyoxî planê to
çik o gelo? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Bêşik, kar û barê min edebîyat o.Ez helbesten ser
o zêde xewetîna. Ge-ge maqaleyan nusnena. Bê nînan kî, nika reya verêna ke, min ebe zonê ma dest bi tîyatroyî kerdo. Çiqas
zor bibo kî ez honday kêyfwes a. Ez bawer kena demêde kilm de, ebe komêde hevalan ma nê tîyatroyî sehneyî re amade kenîme.
ŞUKRÎ ATÎK-Qesayo toya peyêne? ÎLHAMÎ SERTKAYA-Ez
wesîya sima wazena.Ez wazena reyna vacîne ke, min kotîde kesê ke zê sima, ebe zonê ma nusnenê, qesî kenê dîy, honikîye kuna
zerê min.Ez rosnîvîranê ma ra kî wazena naye vacîne:Zon, zonê ma wo. No bar, no kar, na rindîye û na
kamîye yê ma yê. Deba înkarî, ma kamîye û rastîya xo ra zaf durî mendîme.Ma ruyê xo, ruhê xo, verba zonê xo biçarnime. Zonê
xo bimusnime, bidime nusnayene. Înakar û gewendê şarî wa ma meqedêno, ma înkarî biqedênime. ŞUKRÎ ATÎK- Seba nê roportajî berxudar be. Ez serkewtena to wazena ÎLHAMÎ
SERTKAYA- Ez kî serkewtena şima wazena VATE Kovara kulturî-2004 zimistan
DERHEQÊ TÎYATROYÊ “KOMA HESRETE” DE
VATE-
Verende ma tayê erey kewtîme qayîtê qusurî meke. Şima na reya verên a ke, bi zwanê ma tîyatro virast û kay kerd. Keremê
xo ra ti ma ra tayê qalê nê tîyatroyî bikere. No fikir senî vejîya? ÎLHAMÎ SEERTKAYA-
Xêlê wexto ke derheqê tîyatroyî de,min vast bî ke çîyê virazî. Endî ez derheqê senaryo û planê xo de zelal bîyaRojê
ju (yew) kombîyayîş de,min hevalan (embazan) ra no plan û fikrê xo vatî. Hevalî pê qayîl bîy. Aca (uca) de min
dît ke ez ebe nê planê xo herêy menda. Xora tayê tecrubeyê min derheqê tîyatroyî de est bî. Hevalan seba(semeda) tîyatro û
kaykerdene fikrê xo vatî. Tayîne va “ ma tîytaro bese nêkenîme hama (labelê) çi ke destê ma ra ame, ma piştî danîme
şima”. Hevalan ra çar kesan va “rol gênîme”.A roje ra tepya, min dest bi nusnayena senaryoyî kerd.
Nusneyana min şeş aşmî dewam ker û qedîya. Endî waxtê pratîk û provayan ame. Ma her hefte cayê de amêne têlewe.
Ma rê, goreyê tîyatroyî şeş kesî lazim bî. Çi hêyf ke, nê hevalan ra di kesan, ma nêmeyê raye (rayîrî)
de ca verday. Alîye û Erdincî, derheqê pratîkî de pistî da ma. Şukri Atîk zî, xora roja verêne seke va, pey qesaya xode
vinet û rol gurot. Min û Şukrî ma pîya panc kesê bînî peyda kerd û ma destbi provayan kerd. Bêşik, no henî rehet
nêbî. Îmaknê ma çîn bîy, hama bawerîyua ma bîye. Provayanê ma nêzdiyê serrê dewam kerd. Reya verêne, 24 ê Nîsanede. Hollanda de, şuka Den Haag”î
de, ma vecîyayîme sehne. Na roje, zereyê ma de teyrê mizgîne fir da û na roje ma vîr ra nêsono. Endî ma kewtîme ser û kes
nêşkîno vaco “Kirmanckî de (zazakî de tiyatro çîno”. Ma, zonê (ziwanê) ma de, raya tîyatroyî ke xemetîya
kerde ra. Zaf şa bîme. VATE- Babeta kayê şima çık a? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Nameyê kayê ma HESRETE ya. Babete, ju kêyeyo ke sebebê
zilimkarîya dewleta tirkî ra amo Ewropa yo. Ju lacek û ju kêneke ebe pîyê xo Ewropa de manena. Kêneke xo rav6er bena, zaf çî musena,
bena entelektuele. Her çî ke şî, zone ma musena û derse dana. Lacek beno serxoş û ju hevala xo kî zê
(sey) xo esta. Keye de, dîyalogê pî û lacekî xirab o. Kêneke mabênê nê dîyaloganê xiraban de menda. Wazena nê dîyalogan hel
bikero goreyê zanayena xo. Dewijêde înan esto, ê xortî, saya na kêneke dexo ravêr berdo û hêdî-hêdî zerîya lacekî kuna(kewena)
na kêneke. Hama heto bîn ra, lacek wazeno şoro welat. Rojê hem aşiqbîyena xo kêneke ra vano û benê wastî, hem kî
wastena xoya şîyena welatî kêneke ra vano. Mabênê di eşqan der o. Hesrete, eşq, xem têmîyan der ê îta (tîya)
de. Hama bêçare nîyê. Wazenê her tim alternatîf vecêne. Vîyarte (derbazbîyaye) de nêvindenê, serba demê amayoxî
mesaj danê. Yanî bi kilmî, hal çiqas xirab beno wa bibo, mordem (merdim) gereke alternatîfan veco. Mesaj no yo. VATE- Kayê şima de çend kesî bî?
ÎLHAMÎ SERTKAYA- Ma hewt kesî bîme. Ez, Şukrî Atîk, Ozleme, Eyleme,
Latîf, Zelale, Şîlane. Ma ra Eyleme, Latîf û Ozleme wendekar (telebe) ê. Nê hevalan hem wendene û karê xo ra, hem kî
wextê xo ra gedekarîye kerde. Ma pêrune pîya, ebe hewayêde weş, karê xo kerd. VATE—Kayê
şimayo ver6en bî, senî vîyart ra? Eleqeyê şarê ma senîn bî ? ÎLHAMÎ SERTKAYA- E wazena vajîne ke, verende beno ke ma tayê xo de şik kerdêne. Hama sehne de ma
performasyonêde zaf wes musna. Di seyî ra zêde nîyadayoxî, (temaşekerdoxî) bî. Mamosteyêde tîyatroyî kî amebî, zonê ma
fam kerdêne. Vateyê ey vîre min ra nêsono. Va ; Min bawer nêkerdêne ke şima beşe kenê (eşkenê) kayêde nîya
wes kay bikerê. Şima hem da huyene hem da berbene( bermayene). Bi kilmî, ma zaf kêyfwes bîme û endî tariqa zonê ma de, raya tîyatroyî
ame rakerdene. Na kî seba ma mizgînêde girs a. Naye ra tepîya, endî na raya ke ma kerde ra, ma ser o ravêr sonîme. VATE-
Naye ra tepîya kayê şima kotî (kamca) deyeno kaykerdene? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Asma newîne de Berlîn
de vecînîme sehne. Dimera Hollanda de di cayan de. Yanî naye ra tepya, gore wastene, welat be welat kayê xo vecenîme sehne.
VATE- Nika projeyê şimato newe esto? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Heya. Nika min senaryoyêde diyîne nusno. Ma seba nê gurenîme. Heto bîn ra, ma
nika seba fîlm vieastene kî gurenîme. Ma wazenîme kayê xo yê verênî yanî HESRETE bikime fîlm. Ma wazenîme kar6e xo ravêr beme
û bibime zê mekteb. Aye ra, ez wazena îta saya şima de wendoxanê VATE ‘yî ra vajîne ke, derheqê tîyatro û fîlmî
dehunerê kamî ke esto, ma karê xo bîyame têlewe. VATE-
Vatena şima ya peyêne? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Ez wazena vacîne ke, edebîyat
û huner kinc6e zonî yê. Nê zonî xemilnenê. Nê ke çîn bê, zon rut maneno. Se ke yeno zanayene, zon6e ma hem
tepya mendo hem kî rut. Ma gereke (ganî) zonê xo bixemelnime, kincan bidime pira. No war de kam çi beşe keno wa bikero. VATE-
Seba na qeseykerdene wes be, ma şimara serkewtene wazenîme ÎLHAMÎ SERTKAYA-Şima
kî wes bî.
|
|
|
|
|