ZAZACA TEMEL DİL DERSLERİ

İlhami Sertkaya

12. Ders

ZAZACA’DA SIFAT

Zazaca’da sıfatlar, yapıları bakımından üçe ayrılırlar.

1-Basit sıfatlar
2-Türemiş sıfatlar
3-Bileşik sıfatlar

1-Basit Sıfatlar
Her hangi bir ekle türememiş, birden fazla kelimeden oluşmamış tek kelimelik sıfatlardırlar.

a-Eril nesneleri nitelendiren bazı sıfatlardan örnekler
Kılm-Kısa
Xori-derin
Çewt-eğri
Berz-yüksek

b-Dişil nesneleri nitelendiren sıfatlardan bazı örnekler
xoriyE-derin
ÇewtÊ-eğri
RındE-iyi
DergE-uzun

c-Çoğul nesneleri nitelendiren sıfatlardan bazı örnekler
Rındİ-iyiler
Dergİ-uzunlar
xırabİ-kötüler
Kılmİ-kısalar

2-Türemiş Sıfatlar
Bunlar, edat ya da soneklerle türetilen sıfatlardır

a-BI olumluluk edat ile, eril hallerde bazı örnekler
BIxêr-hayırlı
BIkêyf-keyifle
BIcan-candan
Bıdert-dertli

b-Bı ile dişil örnekler;
BIxêrE-hayırlı
BIkêyfE-keyifli
BIcanE-candan
BıderdE-dertli
Olumsuzluk anlamı BÊ ile yapılır BÊxêr-BÊxêre-hayırsız (v.b)
Çogullarda arkasına İ harfı alarak yapılır;
Bıxêrİ hayırlılar, Bêxêrİ-hayırsızlar (v.b)

3-Bileşik Sıfatlar
Bazı fiillerde gelecek zaman kökünün, bir isim, zamir ya da sıfatın arkasına gelerek oluşanlardır;

Bazı örnekler

a-Eril hal;
Wer- HeramWER-haram yiyen
ZAN-zonZAN-dil bilen
DOŞ-mangaDOŞ-inek sağan
XOŞ-serXOŞ-sar hoş

b-Dişil hal
HeramwerE-haram yiyen
ZonzanE-dil bilen
MangadoşE-inek sağan
SerxoşE-sar hoş

c-Çogul hallerde kelimenin arkasına İ harfi gelir
Heramwerİ-haram yiyenler
Zonzaneyİ-dil bilenler
Mangadoşİ-inek sağanlar
Serxoşİ-sarhoşlar

Wer: HeramWER-haram yiyen.

ZAN:zonZAN-dil bilen

DOŞ:mangaDOŞ-inek sağan

XOŞ:serXOŞ-sar hoş