VATE Kovara
kulturi nm;20-amnan-2003 Ropordajkerdox-Şukri Atik
EBE İLHAMİ SERTKAYA
ROPORTAJ
‘ZONÊ MIN XEZNA RUHÊ MIN O’
ŞUKRÎ ATÎK- Keremê xo ra ti şikîna xo bidê naskerdene?
ÎLHAMÎ SERTKAYA- Ez Çewlig ra wa.Dewam ma, girêdayê Azapêrte wa. Namê dewa ma, Pîrcan o.Ez aca
de ama dinya.Domatîya min, mabênê Çewlik, Kanîreş u Pîrcan de vêrde ra.Zaf derg mekerî, min Enstîtuya malimîye Çewlik
de wend, 1970-80 de bîya malim.Min serrê, Dêrsim de, dewa Kirnîge ke girêdayê xozatîya, malimtîye kerde.Dimera ez nêşkîya
welat de biciwîne. Naye kî derg mekerîne, ez di serre koyan de menda u vecîya tewer.1982 ra nata ez xerîbîye de ra ŞUKRÎ
ATÎK- Goreyê zanayê min ni kitabê şîîranê toyê diyîne yo ÎLHAMÎ SERTKAYA- Hata nika, hawat
kitabê min vecîyê.Verde min Tirkî nusna.Min hîrê kitabê helbestan û ju(yew) roman ebe tirkî, ju broşur ebe Yunankî,(çi
ke ez aca de di serrî menda),ju kitabê helbestan ebe kurdî, di kitabê helbestan kî ebe kirmanckî (zazakî) nusnê.Ebe kirmanckî
no kitabê min ê didîne wo.Yanê min tirkî endî senik (kemî) kerd û ez nêwazena zaf ebe tirkî bunusnî. ŞUKRÎ
ATÎK- To ziwanê nustîşî qey çarna (tada) gelo? ÎLAMÎ SERTKAYA- Zonê tirkî, zonê(zwanê) min min ra girot
bî.Tirkî tarix,edebîyat û kamîya min, rastîya min min ra girot bî.Çi ke, karê Tirkî, asîmîle bî.Ma zaf kî asîmîle kerdî.Ez
dismenê tirkî nîya, hama tirkî bîyo sebebê asîmîlasyonê min.Ebe zonê tirkî, wazenê ke ma serê hardî ra vindî bikerê.Coka min
înkarê xo, zerê xo ra, mêjuyê xo ra vet û ez resta rastîya xo.Na rastîye kî zon o.Çı ke zon, rengê edebîyatî ,kulturî,
tariqe û kamiye wa.Zon ke vindî bo, çîyê de ma nêmaneno.Ez naye çiqas vacîneke bêzar nêbena.Yanê a roce ra nata, ez ebe zonê
xo nusnena. ŞUKRÎ ATÎK- Goreyê to kamcîna ziwan wes o? ÎLHAMÎ SEERTKAYA- Olwazo delal,
ti se vana?waxto ke min ebe zonê xo dest bi wendene û nusnene kerd, a waxt tewr min vîr ra nêsono.se ke doman mawa xora ebe
serran cîya bîyo, sewî mendo û rocê rastê mawa xo bîyohenî bî., Ez na hîsa zerê xo neskîna sima rê qal bikerîne.Çend dılopê
hêstirî çimê min de nê, zerê min de rişîya.Ez bese kena zonêde bîn bimusîne, ez bese kena ma vacime Franskî, Flamankî
qesî bikerîne hama ez tama hîsê înan nêciwîna.Ebe zonê xo qesî kerdene, hêrs bîyene, yarenîye kerdene, herdîyene tama xo esta.
A tame ez qet zonanê bînan de nêskîna bigêrîne.Tama her zonî,wayîrê zonî hîs keno.Çewlik de vatêne “ Lîya willay ti
gêc î, de so kar xwi bik!”, Dersim de vatêne “ n(ê)ero ti boma!?” .De haydê ma nê qeseyan biçarnime
tirkî ya kî îngîlizkî, şima a tame nêvênenê, manaya xo, giranîya xo,yarenîya xo zaf nêna fam kerdene.Ala ju şanike
zonê ma de biçarnime tirkî ya kî franskî, şima a tame nêvênenê, nêşkînê honday bihuyê.Cayê helbeste bêşik taybetî
yo.Her qeseykerdene helbeste nîya. Seba helbestnusnayene şima gereke çekuyan weçînê, mana bidêne ci û bikerê qalib.helbeste,
goreyê min xemilnayena zonî ya.helbesta ke zonê made ama nusnayene, eke şima biçarnê zonê de bîn, tama xo şenik
bena, ya kî bêtam bena. Coka min ju helbesta xode nîya vatbî: “Ez ke merda, serê kemera mezela
min de çekuyê zazakî binusnê Bawer bikerê ez zaf şa bena binê hardî de Sarê
min verba huyayîşê domanan biçarnê..” Zonê min xezina ruhê min o. Min va, zonê her kesî, her kesî
ra weş o, zonê min kî min re wes o. ŞUKRÎ ATÎK- Seba demê ameyoxî planê to çik o gelo? ÎLHAMÎ
SERTKAYA- Bêşik, kar û barê min edebîyat o.Ez helbesten ser o zêde xewetîna. Ge-ge maqaleyan nusnena. Bê nînan kî, nika
reya verêna ke, min ebe zonê ma dest bi tîyatroyî kerdo. Çiqas zor bibo kî ez honday kêyfwes a. Ez bawer kena demêde kilm
de, ebe komêde hevalan ma nê tîyatroyî sehneyî re amade kenîme. ŞUKRÎ ATÎK-Qesayo toya peyêne?
ÎLHAMÎ SERTKAYA-Ez wesîya sima wazena.Ez wazena reyna vacîne ke, min kotîde kesê ke zê sima, ebe
zonê ma nusnenê, qesî kenê dîy, honikîye kuna zerê min.Ez rosnîvîranê ma ra kî wazena naye vacîne:Zon, zonê ma wo. No bar,
no kar, na rindîye û na kamîye yê ma yê. Deba înkarî, ma kamîye û rastîya xo ra zaf durî mendîme.Ma ruyê xo, ruhê xo, verba
zonê xo biçarnime. Zonê xo bimusnime, bidime nusnayene. Înakar û gewendê şarî wa ma meqedêno, ma înkarî biqedênime. ŞUKRÎ ATÎK- Seba nê roportajî berxudar be. Ez serkewtena to wazena ÎLHAMÎ
SERTKAYA- Ez kî serkewtena şima wazena VATE Kovara kulturî-2004 zimistan
DERHEQÊ TÎYATROYÊ “KOMA HESRETE” DE
VATE- Verende ma tayê erey kewtîme qayîtê qusurî meke. Şima
na reya verên a ke, bi zwanê ma tîyatro virast û kay kerd. Keremê xo ra ti ma ra tayê qalê nê tîyatroyî bikere. No fikir senî
vejîya? ÎLHAMÎ SEERTKAYA- Xêlê wexto ke derheqê tîyatroyî de,min vast bî ke çîyê virazî. Endî
ez derheqê senaryo û planê xo de zelal bîyaRojê ju (yew) kombîyayîş de,min hevalan (embazan) ra no plan û
fikrê xo vatî. Hevalî pê qayîl bîy. Aca (uca) de min dît ke ez ebe nê planê xo herêy menda. Xora tayê tecrubeyê min derheqê
tîyatroyî de est bî. Hevalan seba(semeda) tîyatro û kaykerdene fikrê xo vatî. Tayîne va “ ma tîytaro bese nêkenîme hama
(labelê) çi ke destê ma ra ame, ma piştî danîme şima”. Hevalan ra çar kesan va “rol gênîme”.A
roje ra tepya, min dest bi nusnayena senaryoyî kerd. Nusneyana min şeş aşmî dewam ker û qedîya. Endî waxtê
pratîk û provayan ame. Ma her hefte cayê de amêne têlewe. Ma rê, goreyê tîyatroyî şeş kesî lazim bî. Çi hêyf
ke, nê hevalan ra di kesan, ma nêmeyê raye (rayîrî) de ca verday. Alîye û Erdincî, derheqê pratîkî de pistî da ma. Şukri
Atîk zî, xora roja verêne seke va, pey qesaya xode vinet û rol gurot. Min û Şukrî ma pîya panc kesê bînî peyda kerd û
ma destbi provayan kerd. Bêşik, no henî rehet nêbî. Îmaknê ma çîn bîy, hama bawerîyua ma bîye. Provayanê ma nêzdiyê serrê
dewam kerd. Reya verêne, 24 ê Nîsanede. Hollanda de, şuka Den Haag”î de, ma vecîyayîme sehne. Na roje, zereyê ma de
teyrê mizgîne fir da û na roje ma vîr ra nêsono. Endî ma kewtîme ser û kes nêşkîno vaco “Kirmanckî de (zazakî de
tiyatro çîno”. Ma, zonê (ziwanê) ma de, raya tîyatroyî ke xemetîya kerde ra. Zaf şa bîme. VATE-
Babeta kayê şima çık a? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Nameyê kayê
ma HESRETE ya. Babete, ju kêyeyo ke sebebê zilimkarîya dewleta tirkî ra amo Ewropa yo. Ju lacek û ju kêneke ebe
pîyê xo Ewropa de manena. Kêneke xo rav6er bena, zaf çî musena, bena entelektuele. Her çî ke şî, zone ma musena û derse
dana. Lacek beno serxoş û ju hevala xo kî zê (sey) xo esta. Keye de, dîyalogê pî û lacekî xirab o. Kêneke mabênê nê dîyaloganê
xiraban de menda. Wazena nê dîyalogan hel bikero goreyê zanayena xo. Dewijêde înan esto, ê xortî, saya na kêneke dexo ravêr
berdo û hêdî-hêdî zerîya lacekî kuna(kewena) na kêneke. Hama heto bîn ra, lacek wazeno şoro welat. Rojê hem aşiqbîyena
xo kêneke ra vano û benê wastî, hem kî wastena xoya şîyena welatî kêneke ra vano. Mabênê di eşqan der o. Hesrete,
eşq, xem têmîyan der ê îta (tîya) de. Hama bêçare nîyê. Wazenê her tim alternatîf vecêne.
Vîyarte (derbazbîyaye) de nêvindenê, serba demê amayoxî mesaj danê. Yanî bi kilmî, hal çiqas xirab beno wa bibo, mordem (merdim)
gereke alternatîfan veco. Mesaj no yo. VATE- Kayê şima de çend
kesî bî? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Ma hewt kesî bîme. Ez, Şukrî Atîk, Ozleme, Eyleme, Latîf, Zelale,
Şîlane. Ma ra Eyleme, Latîf û Ozleme wendekar (telebe) ê. Nê hevalan hem wendene û karê xo ra, hem kî wextê xo ra gedekarîye
kerde. Ma pêrune pîya, ebe hewayêde weş, karê xo kerd. VATE—Kayê şimayo ver6en
bî, senî vîyart ra? Eleqeyê şarê ma senîn bî ? ÎLHAMÎ SERTKAYA- E wazena vajîne ke, verende beno ke ma tayê xo de şik kerdêne. Hama sehne de ma performasyonêde
zaf wes musna. Di seyî ra zêde nîyadayoxî, (temaşekerdoxî) bî. Mamosteyêde tîyatroyî kî amebî, zonê ma fam kerdêne. Vateyê
ey vîre min ra nêsono. Va ; Min bawer nêkerdêne ke şima beşe kenê (eşkenê) kayêde nîya wes kay bikerê. Şima hem da huyene hem da berbene(
bermayene). Bi kilmî, ma zaf kêyfwes bîme û endî tariqa zonê ma de, raya tîyatroyî ame rakerdene. Na kî seba ma mizgînêde
girs a. Naye ra tepîya, endî na raya ke ma kerde ra, ma ser o ravêr sonîme. VATE- Naye ra tepîya kayê şima
kotî (kamca) deyeno kaykerdene? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Asma newîne de Berlîn de vecînîme sehne. Dimera
Hollanda de di cayan de. Yanî naye ra tepya, gore wastene, welat be welat kayê xo vecenîme sehne. VATE-
Nika projeyê şimato newe esto? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Heya. Nika min senaryoyêde diyîne nusno. Ma seba
nê gurenîme. Heto bîn ra, ma nika seba fîlm vieastene kî gurenîme. Ma wazenîme kayê xo yê verênî yanî HESRETE bikime fîlm.
Ma wazenîme kar6e xo ravêr beme û bibime zê mekteb. Aye ra, ez wazena îta saya şima de wendoxanê VATE ‘yî ra vajîne
ke, derheqê tîyatro û fîlmî dehunerê kamî ke esto, ma karê xo bîyame têlewe. VATE- Vatena şima ya peyêne? ÎLHAMÎ SERTKAYA- Ez wazena vacîne ke, edebîyat û huner kinc6e
zonî yê. Nê zonî xemilnenê. Nê ke çîn bê, zon rut maneno. Se ke yeno zanayene,
zon6e ma hem tepya mendo hem kî rut. Ma gereke (ganî) zonê xo bixemelnime, kincan bidime pira. No war de kam çi beşe keno wa bikero.
VATE- Seba na qeseykerdene wes be, ma şimara serkewtene wazenîme ÎLHAMÎ
SERTKAYA-Şima kî wes bî.
|
|
|
|
|