imaj.ilhami.jpg

Zazaca Dili Temel Dersleri-3

Home
Cafran Bir Sicak Selamdir
Sirnan Desen üsümem
Zazaca Dili Temel Dersleri-9
Zazaca Dili Temel Dersleri-10
Zazaca Dili Temel Dersleri-11
Zazaca Dili Temel Dersleri-12
Zazaca Dili Temel Dersleri-13
Zazaca Dili Temel Dersleri-14
Zazaca Dili Temel Dersleri-15
Zazaca Dili Temel Dersleri-1
Zazaca Dili Temel dersleri-2
Zazaca Dili Temel Dersleri-3
Zazaca Dili Temel Dersleri-4
Zazaca Dili Temel Dersleri-5
Zazaca dili Temel Dersleri-6
Zazaca Dili Temel Desleri-7
Zazaca Dili Temel Desleri-8
Chat
Stranên zazakî-1-
Stranên zazakî-2-
Helbest
zazaca dili
Hesrete
Zonê min
Siirle mesaj
Hollandaca röportaj
Zaferi gecikmis sevdayim
Türkce siirler
Siirler-Kurmancî
Helbestên dimilî

 

ZAZACA TEMEL DİL DERSLERİ (3)

   İlhami Sertkaya

ERİL VE DİŞİLLERDE CİNS ŞEYLERİ NİTELENDİREN SIFATLARLA İLGİLİ BAZI ÖRNEKLER:

1- Eril (Nêri)
NO
 O
NO mordem baqıl  
 O Bu adam akılıdır
NO lacek wanen
 O Bu Çocuk okuyor
NO ko zaf berz
 O Bu dağ çok yüksektir
NO reng sur
 O Bu renk kırmızıdır
NO hêga vaşın
 O Bu tarla otludur
NO astor vêşan
 O Bu at açtır
NO bar gıran
 O Bu yük ağırdır
NO kê germ
 O Bu ev sıcaktır
NO wer şenık
 O Bu yiyecek azdır
NO non nerm
 O Bu ekmek yumuşaktır
 
2- Dişil (Maki)
NA
 BU
NA cenike baqıl A
 Bu kadın akılıdır
NA kêneke son A
 Bu kız gidiyor
NA trêne derg A
 Bu tren uzundur
NA raye kılm A
 Bu yol kısadır
NA mayine têşan A
 Bu at (dişil, Türkçe’de özel
                           adı yok)susamış
NA dewe gırs A
 Bu köy büyüktür
NA kemere gıran A
 Bu taş ağırdır
NA pêşkire rengın A
 Bu mendil renklidir
NA saye şirın A
 Bu elma tatlıdır
NA muriye nerm A
 Bu armut yumuşaktır
 
Eril (Nêri)

 

Dişil (Maki)
a- (NO) Ciran
 (Bu) komşu      
(NA) CiranE
b- (NO) Mudur
 (Bu) müdür
(NA) MudurE
c- (NO) Malım
 (BU) öğretmen
(NA) MalımE
d- (NO) Dewıj
 (BU) köylü
(NA) DewıjE
e-(NO) Faşist
 (BU) faşist
(NA) FaşistE
f- (NO) Doxtor
 (BU) doktor
(NA) DoxtorE
g- (NO) Feqir
 (BU) fakir
(NA) FeqirE
h- (NO) Nêweş
 (BU) hasta
(NA) NêweşE
ı- (NO) Meyman
 (BU) misafir
(NA) MeymanE
i- (NO) Tersonek
 (BU) korkak  
(NA) TersonekE
j- (NO) Wayir
 (BU) sahib  
(NA) WayirE
k- (NO) Karêrıj
 (BU) Karerli  
(NA) KarêrıjE
l- (NO) Çewlıgıj
 (BU) Çewlikli
(NA) ÇewlıgıjE
 
ZAZACA’DA TEKİL VE ÇOĞUL
Yalın haldeki isimlerin çoğulu, kural olarak isimlerin sonuna ‘i’ 
                           soneki gelerek yapılır:

1- Sessiz harfle biten isimlerde:

 

Tekil
Çoğul
a-
Por
Sac
Pori
Saçlar
b-
Qor
Bacak
Qori
Bacaklar
C-
Vaş
Ot
Vaşi
Otlar
d-
Doman
Çocuk
Domani
Çocuklar
e-
Hewr
Bulut
Hewri
Bulutlar
f-
Kıtap
Kitap
Kıtapi
Kitaplar
g-
Zern
Altın
Zerni
Altınlar
h-
Tırk
Türk
Tırki
Türkler
I-
Bıroş
Kova
Bıroşi
Kovalar
i-
Dest
El
Desti
Eller
 
2- Dişil olup da e ile biten isimler, çoğul hal aldıklarında e düşer yerine i alır:

 

Tekil
Çoğul
a-
Saye
Elma
Sayi
Elmalar
b-
Muriye
Armut
Muriyi
Armutlar
C-
Waye
Bacı
Wayi
Bacılar
d-
Maye
Anne
Mayi
Anneler
e-
Bız
Keçi
Bızi
Keçiler
f-
Dewe
Köy
Dewi
Köyler
g-
Goze
Ceviz
Gozi
Cevizler
 
3- Eril olup da e ile biten isimlerin çoğul durumlarında sonuna i gelir ve iki sesli harf arasına y kaynaşma harfi girer:
Tekil
Çoğul
a-
Nuştane
Değirmen
Nuştaneyi
Değirmenler
b-
Goşare
Küpe
Goşareyi
Küpeler
C-
Şane
Tarak
Şaneyi
Taraklar
d-
Areye
Değirmen
Areyeyi
Değirmenler
e-
Adırge
Çakmak
Adırgeyi
Çakmaklar